12 december 2023 
13 min. leestijd

Kiezen voor minder stress, dag keuzestress!

Kiezen voor minder stress, dag keuzestress!

Keuzestress. Het is een serieus probleem onder millennials.

Het is een vorm van stress die er mede aan kan bijdragen dat een young professional geen keuzes durft te maken, of erger: uitgebrand raakt, populair ook wel burn-out genoemd.

  • Onderzoek door ArboNed wijst uit dat er in 2018 maar liefst 100.000 millennials thuis zaten door verschijnselen van burn-out of depressie.
  • Het CBS register toont in 2020 3,3 miljoen millennials; geboren tussen 1981 en 1995. 
  • De generatie millennials valt vaker uit dan eerdere generaties door burn-out gerelateerde klachten. Waarom is dat toch?

In deze blog vind je ons antwoord terug, gebaseerd op de wetenschappelijke theorie van emotionele intelligentie. We bieden je de verschillende factoren die tezamen een burn-out kunnen veroorzaken.

 

  • 1) Vergelijken

scrolling feed

We doen ons best om een onhaalbare standaard te halen. Deze standaard bestaat uit een combinatie van succesvol, gelukkig, knap, fit en gezond.
Voor minder dan perfect doen we het niet. Als je deze standaard aan het najagen bent, kan het inspirerend zijn om te zien hoe anderen het doen. Maar als wat je ziet bij anderen alleen maar rozengeur en maneschijn is, heeft het stevige potentie om je in plaats van te inspireren te demotiveren.
Hier heeft social media een flinke rol in. Niemand post negatieve ervaringen of emoties. Daardoor lijkt het alsof het anderen altijd voor de wind gaat, alsof zij die standaard wel dagelijks met gemak halen.

Door online altijd 24/7 te kunnen zien wat anderen voor plezier aan het hebben zijn, kun je het gevoel krijgen dat je al dat leuks mist. Dan onstaat FOMO: Fear of Missing Out. Wat een bron van inspiratie had kunnen zijn, is een bron van angst geworden. Je scrollt door je feed en blijft dat doen, om maar op de hoogte te blijven. Ondertussen groeit het gevoel van gemis. Als je aan het scrollen bent, kun je niet werken aan jouw eigen plezier.

Je bent beland in een race to the bottom, een neerwaartse spiraal.

Hoe is dit nou op te lossen?

Om jezelf los te weken van het eeuwige vergelijken kijken we eerst naar de oorzaken volgens emotionele intelligentie.
We kijken specifiek naar het onderdeel dat gaat over het uiten van jezelf, van jouw emoties.

  • Emotionele expressie

    De emoties die je voelt door het vergelijken met en volgen van anderen moeten geuit kunnen worden. Als je ermee blijft zitten, blijft het maar malen in jouw hoofd en zul je er niets constructiefs mee kunnen doen.Wanneer je jouw emoties kunt uiten, kun je er over praten en nagaan waarom je zo graag wilt wat de ander doet, heeft of uitdraagt. Ga voor jezelf maar na: je vergelijkt je niet met iedereen, toch? Waarom dan wel met die en niet met die? Dit is een interessante verkenning. Wat je benijdt, wil je graag zelf.

  • Onafhankelijkheid

    Als je je veel aantrekt van wat anderen aan het doen zijn en wat tof gevonden wordt, kan dit aangeven dat jouw onafhankelijkheid relatief laag ligt. Jij wilt wat een ander heeft, omdat dit leuk, succesvol en tof lijkt.Wanneer je je realiseert dat ieder z’n eigen ontwikkeling kent op zijn of haar eigen tempo, geef je jezelf meer ruimte om onafhankelijk te worden. Alleen als jij meer luistert naar jezelf, kom je erachter waarom je je zoveel aantrekt van anderen en waarom je je beter kunt focussen op jezelf. Zo word je onafhankelijker.

  • Assertiviteit

    Door te blijven vergelijken met anderen, neem je een passieve houding aan. Je bent wel met iets bezig, maar het helpt je niet verder naar jouw doel toe te werken. In plaats daarvan verlamt het jouw activiteit. Dit is weinig assertief te noemen. Wanneer je voor jezelf durft en kunt opkomen op een respectvolle manier, voor jezelf en anderen, gedraag je je assertief.

Door jezelf te vergelijken met een ander doe je jezelf tekort.
Kijken naar wat anderen doen kan desalniettemin inspirerend zijn, doe er je voordeel mee.

  • 2) Ontelbare opties

shades paint

De generatie van millennials heeft de “luxe” van de meeste opties ooit. Dat wil zeggen, we moeten niks en kunnen alles. Zo is deze generatie ook opgevoegd.De verwachtingen zijn mee gestegen. Zowel de millennial zelf, als de omgeving (denk aan familie) heeft hoge verwachtingen.
Het doel is vrijheid, maar dan wel met dezelfde levensstandaard waarin je bent opgegroeid. Babyboomers moesten dan wel fulltime buffelen in loondienst om te bereiken wat ze hebben bereikt, maar dat is voor ons millennials vast ook mogelijk – en dan wel met een shortcut.

Als we die lat zo hoog leggen, moeten we wel de juiste keuzes maken. Uit de ontelbare opties móeten we goed kiezen, want anders…lukt het niet, faal je, verspil je tijd, etcetera.

Door deze uitdaging te koppelen aan emotionele intelligentie, komen we uit bij het onderdeel dat gaat over besluitvorming. Het gaat immers om het komen tot een beslissing, wijs worden uit al die mogelijkheden die we hebben. Dit onderdeel bestaat uit 3 kleinere onderdelen. Pak je deze aan, dan zal jouw vermogen tot besluitvorming erop vooruit gaan.

  • Realiteitstoetsing

    Wanneer je een keuze wilt gaan maken, is het belangrijk dat je de situatie ziet zoals die is. Dit noemen we ook wel realiteitstoetsing. Hierbij is het van groot belang dat je het zoveel mogelijk houdt bij feiten. Door zo’n objectieve benadering houd je het realistisch. Wat echter vaak gebeurt, is dat emoties erdoorheen komen fietsen en we de situatie daarmee subjectief maken. In niet de minste gevallen wordt de benadering negatiever dan de feiten zijn.

    Ooit was dit als oermens erg handig, omdat we zo de risico’s van worst case scenarios goed in beeld konden brengen en zo onze overleving veilig konden stellen. Vandaag de dag is dit in minder mate belangrijk. Ons brein is echter nog wel zo ingesteld. Je zult dus actief het negatieve uit de weg moeten maaien om het bij de feiten te houden. Doe je dat niet, dan vertroebelt jouw beeld dat jouw besluit beïnvloedt.

    Wanneer maakten jouw emoties een situatie zwaarder of pessimistischer dan achteraf nodig bleek?

  • Probleemoplossing

    Heb je een probleem, dan wil je het oplossen. Deze gezonde menselijke natuur is gelinkt aan de realiteitstoetsing. Je beleeft iets als een probleem vanuit jouw realiteitsbeeld. Als je de realiteit pessimistisch ziet, verschijnen er allerlei beren op de weg die problemen opleveren. Dit gevaar verlamt, waardoor je geen oplossing voor het probleem ziet. Je baalt ervan. Tijd verstrijkt en er is niks veranderd, laat staan verbeterd.
    Als we niet het idee hebben dat we voortgang boeken, zitten we vast en dat is niet goed voor ons geluksgevoel.

Progress equals happiness. – Tony Robbins

Door voor jezelf het probleem zo feitelijk mogelijk uit te schrijven en potentiële oplossingen te bedenken en ook die op te schrijven, kom je op een simpele manier dichterbij de oplossing van het probleem.

  • Impulscontrole

    Bewust van wat er speelt aan realiteitstoetsing en probleemoplossing, is nu helder dat het een uitdaging is tot gedegen besluiten te komen. Wat bij dit gefocuste proces allerminst helpt, is het ratjetoe aan prikkels van buitenaf waar we dagelijks mee te dealen hebben. Terwijl jij jouw situatie probeert te verbeteren, zie je om je heen offline en online allerlei quick fixes of andere afleiding.

    Hier is impulscontrole een belangrijk onderdeel van besluitvorming. Deze controle geeft aan in hoeverre je in staat bent impulsen (denk aan prikkels, ingevingen) te weerstaan of erop ingaan uit te stellen. Als dit jou namelijk niet lukt, ben je overgeleverd aan de grillen van de dag. Per dag nemen onze zintuigen duizenden prikkels waar. Geur, gehoor, gevoel, alles werkt op volle toeren.


    Ruik je iets lekkers en wil je het dan meteen eten? Hoor je jouw telefoon pingen en moet je direct weten wat er in het appje staat? Zie je iets in de etalage en moet je het meteen kopen? Bellen je vrienden om te gaan chillen en kun je geen nee zeggen?

    Dit zijn tekenen die erop wijzen dat jouw impulscontrole laag ligt. Maar niet getreurd! Dit is makkelijk te trainen.
    Begin rustig en stel jezelf een doel voor de dag. Bijvoorbeeld: tot 12:00 uur ‘s middags niet op je telefoon kijken om gefocust te kunnen werken. Zet ‘m op stil of desnoods op vliegtuigstand en leg ‘m in een andere kamer. Heb je het gehaald? Beloon jezelf met 20 minuten hardcore scrollen door social media feeds. Verleng elke keer de tijd dat je de telefoon weglegt, en beloon jezelf als het lukt.
    Wanneer je dit regelmatig doet, train je jouw brein om dit als gewoonte op te slaan. Je zult impulsen makkelijker kunnen weerstaan, waardoor je eerder tot besluitvorming komt, en dus voortgang, wat weer meer geluksgevoel betekent.

Al met al is het een uitdaging om met de ontelbare opties om te gaan. Beschouw het als rijkdom en let op hoe je ermee dealt, dan is het goed te doen.

Feit is:

Je zult meer missen dan meemaken in jouw leven.

Als je die waarheid beseft en koppelt met jouw sterfelijkheid (ja, ook onze dagen zijn eindig) ga je selectiever om met jouw tijd en sneller tot kiezen komen.

  • 3) Overanalyseren

thinking woman

Het is nu wel helder dat besluitvorming door millennials stevig wordt beïnvloed door wat er in ons hoofd omgaat over dat besluit.
Nadenken, millennials doen het graag en veel. Soms zo veel dat het overanalyseren wordt.Deze generatie voelt een sterke eigen verantwoordelijkheid. Doen ze het goed, hebben ze dat aan zichzelf te denken. Doen het niet goed, of niet goed genoeg, is het ook hun eigen schuld. Deze gespannen houding maakt dat er weinig ruimte is voor gevoel en spontaniteit, en temeer ruimte voor het kraken van de hersens.
Daarbij willen de ouders, zoals in alle generaties, het beste voor hun kind. Maar wat is dan het beste, hoor je de millennial al denken. Dit voegt onbedoeld extra druk toe.

Hoe ga je om met deze stress?

Ook hier benutten we emotionele intelligentie om tot het antwoord te komen, specifiek het onderdeel stressmanagement.
Dit bestaat weer uit 3 onderdelen.

  • Stresstolerantie

    Als inkopper beginnen we met het niveau van stresstolerantie. Hoe goed kun je tegen stress? Waar de één wordt al stevig nerveus van wordt, kan een ander koud laten. Om van jezelf te weten wat jou wanneer spanning oplevert, moet je alert zijn op jouw mentale en fysieke reactie op gebeurtenissen. Als je dit namelijk weet, kun je jezelf begeleiden wanneer zoiets zich voordoet, en misschien jezelf er zelfs erop voorbereiden.

    Heb je een relatief lage stresstolerantie, dan zul je sneller van de kaart zijn als je een verkeerde, of laten we zeggen sub-optimale, keuze hebt gemaakt. Dit draagt negatief bij aan andere onderdelen van emotionele intelligentie, waaronder jouw zelfbeeld a la “het is me weer niet gelukt”.

    Met een hogere stresstolerantie kun je meer aan, helder situaties blijven inschatten om zo tot een goed besluit te komen.
    Zeker de moeite waard dus om vanaf nu op jouw mentale en fysieke reacties te letten wanneer er iets onverwachts gebeurt en daarvan te leren.

  • Optimisme

    Doordat het negatieve denken regelmatig de overhand krijgt als we overanalyseren, is de mate van optimisme een belangrijk onderdeel van emotionele intelligentie.

    Is jouw glas halfvol, dan zul je vaker de zonnige kant van een situatie inzien en op basis daarvan een analyse van de situatie maken.
    Is jouw glas halfleeg, dan zul je eerder het negatieve van een situatie zien. De mate van optimisme is hier relatief laag, en beren zullen zich op de weg gaan vertonen. Door te bedenken wat er allemaal mis kan gaan, kom je in een soort verlamming. Je wilt geen fouten maken en de risico’s die je bedenkt maken dat je daarom maar helemaal geen keuze maakt.

    Ook deze eigenschap van optimisme is te trainen. Help jezelf door tegenover elke negatieve gedachte over een situatie of persoon, een positieve te zetten. Ons brein is hier zoals we eerder lazen dus niet op ingesteld, dus het zal je, zeker in het begin, extra moeite kosten om dit te doen. Houd vol, het is meer dan de moeite waard!

What if I fail? Oh, but what if you fly?

  • Flexibiliteit

    Last but not least is het voor besluitvorming de mate van flexibiliteit belangrijk. Dit gaat niet zozeer over fysiek stretchen, maar wel over de mate waarin je je kunt aanpassen aan wat er gebeurt.

    In de snel veranderende wereld waarin we leven worden we elke dag gevraagd onze flexibiliteit te tonen. Op een klein niveau gaat dit om een afspraak die verlaat is of niet doorgaat. Op een groter niveau heeft bijvoorbeeld het coronavirus veel flexibiliteit van ons gevraagd; van de ene op de andere dag was ons leven veranderd voor onbepaalde tijd. We mochten elkaar niet meer fysiek ontmoeten, moesten thuis blijven en daar ook werken en studeren. Plannen die je had waren plots geannuleerd.

    Als jouw mate van flexibiliteit laag ligt, heb je hier enorm veel last van. Je gaat in de klaagmodus en komt niet meer uit de negatieve mood. Ja, als het coronavirus verdwenen is!
    Dat wil niet zeggen dat je met een hogere flexibiliteit geen last van hebt van dit soort onverwachte gebeurtenissen. Ook dan is het balen. Het verschil zit ‘m erin dat je als je flexibel bent, van de nood een deugd weet te maken en roeit met de riemen die je hebt.

    Millennials zijn op dit vlak supersterren. Flexibiliteit, we love it. Niets staat vast en gaandeweg passen we ons aan aan de ontwikkelingen die zich voordoen.Wil je jouw flexibiliteit vergroten? Probeer dan zaken eens om te denken. Hierbij kijk je naar de werkelijkheid zoals die is en onderzoek je wat je daarmee zou kunnen. Als je merkt dat je in de baalmodus schiet, stop dan even. Zoom uit en bedenk hoe je jezelf aan kunt passen met een voordelige uitkomst.

  • 4) Onbekend met eigen behoefte

woman crossroads

We sluiten deze invloedsfactoren op keuzestress af met een onderdeel van emotionele intelligentie, waarvan je kunt beargumenteren dat ie als eerste langs had moeten komen: zelfperceptie. Hoe zie jij jezelf?

Over het algemeen is de millennial generatie relatief onbekend met de eigen behoefte. Wat wil ik? Waarom voel ik me zo? Het zijn vragen die existentieel aandoen (levensvragen).

Er wordt veel gezegd dat dit komt doordat millennials niet de tijd krijgen om erachter te komen wat ze zelf willen, omdat er zoveel prestatiedruk ligt op hun functioneren om te voldoen aan het ideale plaatje. Dit zou zowel persoonlijk als professioneel een probleem zijn. Zonder dit te ontkennen, stellen wij dat de millennial de tijd niet hoeft te krijgen, maar moet nemen. Van de passieve naar actieve rol, in control van jouw eigen leven.

Ook hiervoor nemen we graag 3 onderdelen van zelfperceptie met je door om hier een beginnetje mee te maken.

  • Zelfbeeld

    We starten met het zelfbeeld. Hoe jij over jezelf denkt, is het fundament van alles wat jij verder denkt en doet.
    Vind je jezelf niet zoveel waard, dan kan je dit terug zien in relaties en zelfs op het werk, waarbij je niet gewaardeerd wordt. Ben je trots op jezelf, dan zul je heel andere relaties aantrekken en jezelf anders gedragen. Daarmee dwing je als het ware beters voor jezelf af.

    Als je jouw zelfbeeld wilt verbeteren, kun je hier zelf aan werken met een simpele oefening. Maak elke dag een lijstje met 3 dingen die je goed hebt gedaan of die je tof vindt aan jezelf. Door dit op te schrijven en met regelmaat te doen, help je jezelf positiever te zien en kom je er beter achter wat je nodig hebt, zonder geleid te worden door twijfel of negatieve self-talk.

  • Emotioneel zelfbewustzijn

    Ook van belang is dat je je bewust bent van jouw emoties. Hoe goed begrijp jij jouw emoties?
    Als jij niet goed begrijpt waar jouw emoties vandaan komen, kun je er niet achter komen waarom je je zo voelt.We kennen 6 basisemoties:

  1. Vreugde
  2. Woede
  3. Angst
  4. Afschuw
  5. Verbazing
  6. Verdriet

    Door emoties goed te voelen en na te gaan welke van de 6 het is, kun je de emotie verbinden aan wat er is gebeurd. Als je weet dat het een negatieve emotie als verdriet is, kun je jezelf beter helpen door de situatie te veranderen of de volgende keer er anders mee om te gaan. Is het een positieve emotie als vreugde, dan kun je checken wat je zo blij maakt en daar meer van opzoeken.

  • Zelfactualisatie

    Afsluitend is zelfactualisatie belangrijk. Deze luxe term staat voor het ontwikkelen van jouw potentieel. Door te leren, ontwikkelen we skills en tegelijkertijd komen we erachter wat we leuk vinden. Dit hoeft niet alleen tijdens de schoolperiode te gelden. De term life-long learning komt steeds vaker langs, om te benadrukken dat we ons leven lang in staat zijn te leren en ons verder te ontwikkelen. Aandachtspunt in de zelfactualisatie is de motivatie. Wil je uit eigen interesse meer leren, dan is dat top. Maar doe je dit vanuit een soort drang om jezelf aan de buitenwereld te bewijzen of te voldoen aan andermans verwachtingen? Vraag je dan af waarom je dit doet.

workplace millennial

De 4 genoemde factoren kunnen bijdragen aan de zogenaamde quarterlife crisis.

  • het vergelijken
  • de ontelbare opties
  • het overanalyseren
  • de onbekendheid met zichzelf

Misschien ken je dit fenomeen nog niet.

De midlifecrisis is ons allen wel bekend, veel voorkomend onder mannen en vrouwen tussen de 35 en 50 jaar. Sprekend voorbeeld: man van koopt rode cabrio om aan midlifecrisis te ontkomen. Grote vragen over de zin van het leven steken de kop op.

Wat is mijn roeping? Waarom ben ik hier? Wat moet ik doen?

Dit soort existentiële vragen komen eerder opzetten bij millennials dan bij eerdere generaties. Het zijn vragen die oudere generaties zichzelf pas stelden nadat de kids het huis hadden verlaten. Voor de millennial zijn een koopwoning en gezin echter niet het doel van het leven, vandaar dat dit soort vragen eerder opkomt. 

Zware materie, die we niet al te zwaar op moeten nemen. Wat is nu het ergste dat in ons millennialleven kan gebeuren? In dit artikel heb je handvatten kunnen vinden om aan de slag te gaan met keuzestress, we hopen dat je er veel aan hebt en wensen je veel succes.

“It is impossible to live without failing at something, unless you live so cautiously that you might as well not have lived at all—in which case, you fail by default.” – J.K. Rowling (schrijfster Harry Potter boeken)

Over de schrijver
Hey you, aangenaam (digitaal) kennis te maken! Welkom bij Skillennial, de online skillbase die ik heb opgericht om bewezen methodes voor persoonlijke en professionele ontwikkeling te delen met mede-millennials. Wordt je leven leuker van, doe er je voordeel mee.
Reactie plaatsen