Hoe ga jij om met stress?

Stressmanagement

Een cruciale eigenschap in de stressvolle, snel veranderende wereld waarin we leven.
Als je beter met stress om wilt leren gaan zijn flexibiliteit, stresstolerantie en optimisme de nodige ingrediënten. 

Een persoon die stress goed kan managen is kalm en gefocust, schakelen als er zaken veranderen, constructief en positief blijven ook als het moeilijk wordt. 

Op werk is dit belangrijk om deadlines te halen en te presteren, privé is het van belang om de vele ballen hoog te houden en een gebalanceerd leven te leiden.

1. Flexibiliteit

“It is not the strongest of the species that survive, nor the most intelligent, but the one most responsive to change.” 

Aldus wetenschapper Charles Darwin die de evolutietheorie onderzocht. Je kunt dus nog zo slim zijn met een hoog IQ, maar als je niet flexibel bent heb je er praktisch weinig aan.

Flexibel zijn betekent dat je jouw emoties, gedachten en gedrag aan kunt passen aan onbekende, onvoorspelbare en dynamische omstandigheden of ideeën. “Zo ben ik nu eenmaal”, weleens gehoord? Het geeft je een indicatie van de flexibiliteit van de persoon die dit zegt – very low. Dit was vroeger niet zo’n punt; standvastigheid werd gewaardeerd en van mening veranderen niet. Dit was veelal gericht op het verleden, en men kon erdoor niet optimaal gebruik maken van nieuwe technologie, veranderingen in de economie en in wat de klant wil.

Tegenwoordig zijn we meer gericht op de toekomst en is het juist een teken van kracht dat je bij nieuwe inzichten je aanpast en gaat voor het beste resultaat.

Als je het spannend vindt om te dealen met onbekende, onvoorspelbare en veranderende omstandigheden, is dat heel normaal. Je kunt jezelf leren flexibeler te zijn door open te staan voor verandering en de situatie realistisch in te schatten. 

In jouw omgeving herken je inflexibele mensen vooral aan weerstand. Weerstand tegen verandering, nieuwe ideeën, onvoorbereid op de toekomst. De enige constante in het leven is verandering, dus beter wennen we eraan!

Als je flexibel bent, kun je verandering aan. Dat betekent niet dat je nooit voor een uitdaging komt te staan, maar wel dat je je er niet door uit het veld laat slaan. 

2. Stresstolerantie

Hoe kan jij omgaan met stressvolle of moeilijke situaties en geloven dat men situaties op een positieve wijze kan managen of beïnvloeden?

In het geval van stress is de wederzijdse invloed van het mentale, jouw geest, en het fysieke, jouw lichaam, enorm. We zeggen toch wel eens dat iets slecht voor je hart is als het gebeurt? Dat kan door de relatie tussen die twee. Slecht omgaan met stress kan leiden tot angsten, depressie, slechte concentratie, besluitvorming en slaap. Dan zijn er nog de heftigere lichamelijke gevolgen: ademhalingsproblemen, hartproblemen, diarree, misselijkheid om er een paar te noemen. 

Daarbij is stresstolerantie cruciaal om überhaupt het positieve effect te hebben van realiteitstoetsing, probleemoplossing, flexibiliteit en impulscontrole. Als je niet om kunt gaan met stress, zijn deze skills niet van toepassing omdat je in de stress blijft hangen.

Genoeg reden om te checken hoe we hieraan ontsnappen? Ja toch!

Je moet weten dat er dus fysieke en mentale sensaties zijn bij stress. De mate waarin je stress kan handelen, verschilt van persoon tot persoon – en zo ook de gevolgen die je ervan ondervindt.

Zoals met alles, begint stressmanagement bij jezelf. Door jezelf te kennen en te vertrouwen daarop ben je al een heel eind. Wat je nodig hebt zijn:

1. een optimistische blik op nieuwe ervaringen en verandering in het algemeen, én op jouw skills om hier succesvol mee om te gaan;
2. een gevoel dat jij elke stressvolle situatie aan kan door kalm en in control te blijven;
3. effectieve manieren te vinden om om te gaan met stressvolle gebeurtenissen.

Het helpt om helder te hebben wat je graag doet en waar je goed in bent. 

Het is hierbij een voordeel om lui te zijn. Dit is waarschijnlijk niet je meest geprezen eigenschap tot dusver, maar vandaag komt daar verandering in. Luie mensen zoeken namelijk altijd naar de minste moeite om iets voor elkaar te krijgen. Mooi toch!

Soms brengen onverwachte negatieve gebeurtenissen een blessing in disguise. Los van het feit dat het coronavirus een heel nare ziekte is, heeft het ons ook zien inzien wat een gehaast leven we normaal leiden. We vliegen in het rond, drukdrukdruk. En toen zaten we ineens allemaal thuis, zonder afleiding, zonder verplichtingen buiten de deur van werk tot feestjes – en dan zie je hoe mensen hier verschillend mee omgaan. Het heeft een hoop stress weggenomen. De rust die je gedwongen werd te nemen heb je hopelijk kunnen benutten om jouw drukke leven te evalueren en in te zien wat voor jou het belangrijkst is. Zo zie je het als een soort geluk bij een ongeluk, waar we blijvend van kunnen profiteren.

3. Optimisme

Optimisme is een indicator van iemands positieve houding en kijk op het leven. Hoopvol en weerbaar blijven, ondanks incidentele tegenslagen. 

Het maakt vaak het verschil tussen “star performers” en anderen, ook op de werkplek. Het werkt door op bijna alle gebieden die met emotionele intelligentie te maken hebben, van hulp om door te zetten tot het zien van verandering als iets goeds.

Psycholoog Martin Seligman heeft 3 moods geïdentificeerd die optimisten onderscheid van pessimisten.

1. Ten eerste zien optimisten tegenvallers in het leven als tijdelijk iets; het wordt beter. Pessimisten daarentegen zien tegenvaller als een blijvend negatief, wat het lastiger maakt ermee te dealen. 
2. Ten tweede zien optimisten ongeluk als een specifieke situatie er niet als weer een tegenvaller in de lijdensweg die het leven is zoals pessimisten dat doen. 
3. En ten derde schuiven zij schuld niet direct af op een ander maar kijken naar wat er is gebeurd en wat ze er aan kunnen doen, waar pessimisten het persoonlijk opvatten en het op zichzelf betrekken.

Als voorbeeld bij deze tegenstelling tussen optimisten en pessimisten kunnen we het voorbeeld nemen van een sollicitatie. Als jij als pessimist solliciteert naar een baan maar te laat komt door dat je in de file stond kun je denken: ja hoor het is weer zover, het gaat ook nooit goed met mij, natuurlijk gebeurt dit, altijd gaat alles fout in mijn leven, wat een sukkel ben ik dat ik te laat ben gekomen voor een sollicitatiegesprek. Heftig he?! Misschien wel een beetje herkenbaar. 

Als je het als een optimist benaderd kun je natuurlijk nog steeds balen, maar ook jezelf beseffen dat je volgende week nog een sollicitatie ergens anders hebt gepland, ik heb nog eten en een dak boven mijn hoofd, het komt wel goed, volgende keer kan ik beter nog een kwartier eerder vertrekken om dit in de toekomst te voorkomen. Wow, wat een verschil in benadering he! Je zult hetzelfde aantal gebeurtenissen positief en negatief meemaken, maar het is aan jou om te kiezen of je dit op een optimistische of pessimistische manier door leeft. 

Bij de optimistische benadering is het belangrijk het verband te zien met realiteitstoetsing. Het gaat er namelijk niet om dat je alles door een roze bril ziet en holadiejee halleluja, maar dat je positief blijft terwijl je de realiteit onder ogen komt.

Jouw lichaam en geest zullen je dankbaar zijn; optimistische mensen leven langer, hebben minder ziektes en een lagere bloeddruk (bron: Learned Optimism by Martin Seligman).