Jouw stijl van gedrag & communicatie

Zoveel mensen, zoveel wensen. We verschillen allemaal van elkaar. En gelukkig maar! Het maakt het leven kleurrijk en dynamisch. Als er interactie ontstaat tussen jou en een ander kun je een natuurlijke klik ervaren, of juist het gevoel dat de ander op een compleet andere golflengte zit.

In de communicatie met anderen wéten we niet wat die ander denkt, voelt of bedoelt; we interpreteren we hun gedrag vanuit ons eigen perspectief, met onze eigen behoeften en bedoelingen. Maar dat hoeft niet juist te zijn; aannames zijn dan waarschijnlijk en zo kan er ruis en miscommunicatie ontstaan.

Dit kan in verschillende relatievormen voorkomen:

1. Me – me; in relatie met jou zelf
    Doel: voor persoonlijke ontwikkeling ik zelf beter te begrijpen
   
2. Me – you; in contact met jouw omgeving
    Doel: leren begrijpen en afstemmen op de communicatie en interactie met anderen
   
3. Me – job; in relatie tot jouw werk
    Doel: werken in een context die aansluit bij jouw voorkeuren en dingen doen die energie geven

Zou het niet handig zijn om onszelf en anderen beter te kunnen begrijpen? Het maakt onze relaties sterker, harmonieuzer. Een simpele, handige methode hiertoe is DISC.

DISC beschrijft de persoonlijke stijl van bewust én onbewust handelen en communiceren van een persoon. De naam DISC komt bestaat uit de initialen van de vier temperamenten die we onderscheiden: dominantie, invloed, stabiliteit, consciëntie.

Deze komen voort uit een combinatie van wat we de 2 primaire gedragsstijlen noemen: indirect-direct en taakgericht-mensgericht. Beide stijlen kun je zien als een schaal waarop je kan scoren.  Het gaat er hierbij niet om dat je zo hoog mogelijk scoort. Je kunt en hoeft het niet goed of slecht te doen als we het over DISC hebben.

Laten we eerst de 2 primaire gedragsstijlen doornemen, daarna gaan we door naar de 4 fundamentele gedragsstijlen die samen de naam DISC vormen.

Indirect versus indirect

Indirecte mensen zijn bedachtzaam; ze zijn rustig, behoedzaam en luisteren graag. Het stemgeluid is over het algemeen zacht, de lichaamstaal rustig en beheerst en hun houding afwachtend. Ze hoeven niet zo nodig op de voorgrond te staan.

De introvert is naar binnen gericht, op de eigen gedachten en gevoelens, en is graag alleen – dan kun je opladen en voelt hij of zij zich prettig.

Aan de andere kant van het spectrum vinden we de tegenpool van de indirecte mens, namelijk de directe mens. Deze is extravert. Een direct persoon is open, energiek, spraakzaam, expressief en met een levendige lichaamstaal. Heerlijk om op de voorgrond te staan, in de belangstelling.
De directe mens is naar buiten gericht, op andere mensen, activiteiten en dingen.

Omdat het een spectrum is, een as waar je een bepaalde waarde op scoort, is helder dat je niet het een of het ander bent maar ertussenin kan zitten. We hebben dus van allebei wat in ons, en de mate waarin kan verschillen.

We gaan nu verder naar de tweede primaire gedragsstijl: taakgericht versus mensgericht.

Taakgericht vs mensgericht

Dit onderscheid is wat lastiger waar te nemen dan het verschil tussen direct en indirect gedrag. Het komt doordat dit meer een intern proces is dat te maken heeft met het besluitvormingsproces van een persoon. Desalniettemin van groot belang, laten we er eens in duiken.

We beginnen met het ene extreme van de verticale as: taakgericht. Deze persoon handelt rationeel, vanuit het brein. Besluiten neem je niet op basis van emotie of het moment, maar op basis van feiten en argumenten. Lekker knallen om te scoren! Als er onenigheid ontstaat gaat de taakgerichte persoon de strijd aan. Eigenschappen waarmee je deze persoon kunt omschrijven zijn logisch, analytisch, formeel, onpersoonlijk, afstandelijk, concurrerend en correct.

En dan is er het andere uiterste: mensgericht. Deze persoon is gericht op de relatie en handelt vooral vanuit gevoel en emoties. Voor de mensgerichte persoon is het belangrijk dat er harmonie en rust is. Als er onenigheid ontstaat zullen ze geneigd zijn te vluchten. Eigenschappen waarmee je deze persoon kunt omschrijven zijn persoonlijk, invoelend, informeel, betrokken, meelevend en tegemoetkomend.

Zie je hoe compleet anders deze twee uitersten zijn? Prachtig!

Stel je voor dat je twee personen met deze extremen tegenover elkaar zet om samen te werken. Zou dat lekker gaan, of kunnen ze wel wat inzicht in elkaars gedrag gebruiken.

Ook wat deze gedragsstijl betreft kun je van beiden natuurlijk een bepaalde mate, een bepaalde intensiteit scoren. Het belang om elkaar te begrijpen is net zo groot.

In welke gedragsstijl herken jij jezelf?

Laten we nu gaan kijken wat er gebeurt als we deze twee primaire stijlen combineren. Je scoort op beide assen die we net besproken hebben een bepaalde waarde, en met die combo kunnen we de vier fundamentele temperamenten, afgekort tot DISC, gaan vormen.

In deze kwadrant zie je de vier fundamentele temperamenten terugkomen: Dominant, Invloed, Stabiel en Consciëntie. Zoals we net al zeiden, worden deze temperamenten bepaald door de score op de twee primaire gedragsstijlen; indirect versus direct en taakgericht versus mensgericht.

Kern- en gewenst patroon 

Ieder van ons heeft twee verschillende patronen van gedrag. We onderscheiden hierbij het kernpatroon en het gewenste patroon. Dit is het onderscheid tussen het limbische en neocortexale gedrag, dus het onderbewuste en bewuste gedrag respectievelijk.

Het kernpatroon is het natuurlijke gedrag dat je voornamelijk laat zien als je onder druk komt te staan. We kiezen er niet voor dit gedrag te vertonen maar het komt naar voren als we stress ervaren en ander ongunstige omstandigheden meemaken. Het is van belang meer inzicht te krijgen in jouw eigen persoonlijke behoefte en natuurlijke gedrag om effectiever en efficiënter te functioneren en communiceren met de mensen om ons heen.

Het gewenste patroon is het gedrag dat je bewust kiest in gunstige omstandigheden. Dit wordt gestuurd door onze neo-cortex. Als we ons op ons gemak voelen stemmen we ons gedrag af op wat van ons wordt verwacht of wat we handig of prettig vinden. Uiteraard kan dit gedrag ook hetzelfde zijn als jouw natuurlijke voorkeur, dan ben je in balans en heb je geen verlies van energie. Als de omstandigheden ongunstiger worden neemt jouw limbisch systeem het over en komen jouw onderbewuste gewoonten boven. Hierbij bestaat de kans dat de sterke kanten van jouw temperament zich sterker, waar jouw valkuilen de kop opsteken.

Wanneer jouw kern- en gewenste patroon uit elkaar liggen bestaat de kans dat je energie weglekt en je niet prettig voelt bij jouw communicatie; dit kan zowel persoonlijk als professioneel het geval zijn.